پژوهشی دربارۀ دو اصطلاح طیار و باجگاه در شعر خاقانی

پژوهشی درباره ی دو اصطلاح طیار و باجگاه در شعر خاقانی چکیده : خاقانی ، شاعر پرآوازه ی قرن ششم ، در دیوان اشعار خود در قصیده و قطعه ای اصطلاح طیار و باجگاه را در کنار یکدیگر به کار برده است . در پژوهش حاضر ضمن تبیین معنای اصطلاحی این لغات، سیر تحول آن تا عصر خاقانی بررسی و این نتیجه دریافت شده که طیار علاوه بر معنی ترازو به کشتی های سریع السیری گفته می شد که در جایگاه هایی به نام ایستگاه طیار نگهداری می شد . اصطلاح باجگاه نیز با اخذ مالیات به ویژه با مالیاتهای که از کشتی های مختلف در مآصیر بغداد- محلهای ویژه ی باج های دریایی – دریافت می شد مرتبط است . افزون بر آن در قطعۀ مورد نظر خاقانی با قدم گذاشتن در یکی از باجگاه های بغداد به هجو ملاحان پرداخته و آن ها را بی کرم دانسته .با توجه به قراین تاریخی و سال ورود وی در هر دو سفر ِحجش به بغداد و دیدن اوضاع و احوال اجتماعی و اقتصادیِ مرکزِ خلافت اسلامی گویا به نوعی قصد انتقاد از بغداد و به ویژه جوانمردان آن داشته است.